[Titus Pullo]

[Rafał]

Fajnie, wrócę do domu zasiądę przy kompie z tekstem w ręku i będę się jechał
Zgrzyty merytoryczne, jak najbardziej, np. wyprowadzenie przeciwtempa z odskoku lub wyprowadzenie różnicy między szablą, a pałaszem. Ponadto coś mi epoki z jelcem krzyżowym w szabli polskiej nie grają z okresami działalności Arian. Ale muszę wrócić, zasiąść i jechać, jechać

[Dabliu]

Rafał:

[anajo]

ja tam bardzo lubie twórczość komudy .ech te dzikie pola i okolice
zaś gacka i bandurskiego oraz lewgowda dobrze sie czytało
ogólnie numer tylko dobry
p.s
jakby chciałktoś wiedzieć moja skale oceny to jest od zadrukowanego i zużytego papieru toaletowego( nigdy tak jeszcze nie oceniłem,no i dobrze dla mojego zdrowia) do huraganu wyobraźni

[Rafał]

Dabliu, jutro, jutro, teraz nie mam pod ręką ani tekstu, ani źródeł, ani czasu, OK? Słowo zucha

[Dabliu]

Rafał:

[Rafał]

Będziemy się bić?

[Dabliu]

Rafał:

[Rafał]

Z pałaszy biorę szabelkę

[Nivak]

Oczywiście prawdopodobieństwo spoilerów jest dość duże

Wstępniak
Mam pytanie: Kim są autorki generacji 2000? Ale nie po nazwisku, tylko na czym polega rozróżnienie

Jacek Komuda
Jeruzalem
Od razu widać profesjonalistę przy pracy Sprawdzać detali nie mogę, bo po pierwsze, sprawiają wrażenie zgadzania się z rzeczywistością, a po drugie, nie czuję takiej potrzeby
Fantastyki w tekście tyle co nic, użyta jest pretekstowo Na szczęście nie przeszkadza mi to Wynagradza to dobrze napisane opowiadanie i całkiem miłe dla oka zakończenie Akurat nie spodziewałam się tego, że Krysiński się jednak złamie
Z uwag innych:
Wyglądała w nim jeszcze piękniej niż wczoraj, strój podkreślał jej krągłe biodra, wypychał ku górze piersi. Głowę jej zdobił kołpaczek ustrojony czaplimi piórami. s. 06f. Rozumiem, że to stylizacja taka Tylko że w innych miejscach mi nie przeszkadzała, a tutaj już troszkę Może to dlatego, że jest to opis kobiety, ciom?
Potem na stronie 08 są użyte słowa ‘żydów’, ‘żydy’ Rozumiem, że w formie wyzwiska pisze się małą literą, tak?

Anna Koronowicz
Reklamacja
Bardzo miły oku tekst Oczywiście autorka starała się jak najdłużej zachować tajemnicę co do tego, co jest przedmiotem reklamacji Szkoda tylko, że potem nie utrzymała stylu listu, bo wygląda na to, że chciała z buta pojechać po czytelniku ujawniając tajemnicę, ale dalej nie trzymanie się już początkowego nazewnictwa wydaje się sztuczne z punktu widzenia listu urzędowego
Chodzi szczególnie o wypisanie, co dziecko powinno umieć. Wiem, że jakoś trzeba było to napisać, żeby czytelnik wiedział w czym rzecz, ale nie wiem czy firma przyjmująca reklamację chciałaby pisać w liście do klienta jaki błąd popełniła. Wiem, że klient i firma wiedzą o tym, ale wydaje mi się, że to nieprofesjonalne Chociaż nigdy nie widziałam prawdziwych listów przy reklamacji Poza tym, jeśli matka była niezadowolona z tego, co potrafi zamówione dziecko, to czemu tak dokładnie wie, co ono potrafi zagrać?
Fajnie się tekst komponuje z reklamą pod spodem

Błażej Szydzisz
Służba
To tekst, który bardzo, ale to bardzo mi się podobał I znów mi nie przeszkadza, że nie ma w nim fantastyki Zaraz na myśl przychodzi Obcy Zbigniewa Wojnarowskiego i od razu widać, że dobrze się stało, że Obcy poszedł w NF, a Służba w SFFH Inaczej byłyby dwa kocie teksty w jednym miesięczniku
Bardzo podobał mi się stosunek narratorki do służby Po drodze myślałam, że może chodzi o coś w stylu filmu Inni, ale autorowi udało się mnie zaskoczyć
Godna pochwały jest też sama narracja prowadzona w roli żeńskiej, przy autorze, który jednak jest rodzaju męskiego Czyli nie tylko Madzik robi taki myk
Trochę tylko nie podeszło mi zachowanie sierżanta i detektywa Co jest takiego dziwnego w tym, że rozsierdzony kot zrzuca coś i że ktoś się pod tym czymś znajduje? Nawet jeśli to zasiedziały kotek Ale nie mam kotów, więc nie znam się
Z rzeczy innych:
[...] jestem tego niemal pewna, aczkolwiek mimo że korciło [...] s. 16. Z moich danych wynika, że przed ‘mimo że’ powinien być przecinek
Bardziej martwiło mnie, że znów straciłam służbę. Bolało mnie, że zostałam zdradzona [...] s. 17.

Michał Gacek
Mieszkanie z widokiem do wewnątrz
Podobał mi się klimat tego opowiadania, chociaż i tak patrzyłam, ile jeszcze stron do końca Ale to akurat nie jest przytyk, bo zazwyczaj tak robię Czasem zachowanie bohaterów wydawało mi się sztuczne, zwłaszcza rozmowy Daniela z Martą. Tym razem pasuje mi duża doza niedopowiedzenia, ale nie powiem, żeby to opowiadanie było moim faworytem w tym numerze SFFH
Z innych rzeczy:
Obawiając się, że zostanie zarzucony serią pytań, skłamał, że bateria w komórce zaraz mu się wyładuje, i zakończył rozmowę. Wcześniej wytłumaczył jeszcze, że w ciągu dwóch najbliższych tygodni, jakie pozostały [...] [s. 20] A po co takie przestawianie czasów? Można było spokojnie wstawić ostatnie zdanie akapitu przed przedostatnim i też byłoby dobrze, a tak trzeba weryfikować bieg wydarzeń
Ot, wyszedłem, żeby zrobić zakupy dla ciotki, skręciłem w niewłaściwą uliczkę, trochę pobłądziłem i znalazłem wywieszoną na bramie kamienicy kartkę, że „mieszkanie tanio wynajmę”. No i cały sekret. [s. 20] ‘żeby’ niepotrzebne Marcin nie mówił niczego o sekretności, tylko o szczęściu w wynajdowaniu mieszkania
Strona 21. ‘AAAAAAAA’ na górze, co już zostało sprytnie zauważone
Na półpiętrze zdawało mu się, że czuje zapach zgnilizny, zupełnie jak gdyby na klatce schodowej rozkładało się martwe zwierzę. [s. 21] Zgnilizna kojarzy mi się z czymś zawilgoconym, a nie rozkładającym się zwierzątkiem Zgniłe są zazwyczaj roślinki, a zwierzątka cuchną albo coś w tym stylu
Ostatni akapit ze strony 21 i do końca fragmentu na stronie 22. Znów nie wiedzieć czemu są poprzestawiane czynności w czasie Czy to ma jakiś ukryty cel, czy tylko służy zamieszaniu?
Dwukrotnie pojawiła się znajoma blondynka. Resztę czasu emisji zajmowały mało znaczące epizody – zakupy, jazda tramwajem, wędrówki w nieokreślonym celu po którymś z miejskich parków. Niezwykle często pojawiała się znajoma fasada kamienicy [...] [s. 23] Niby tak daleko, a tak blisko
[...] aura życzliwości i pozytywnej energii, jaka ją otaczała upodabniała ją [...] [s/ 23]
Zdaje się, że zajmuję mieszkanie, w którym mieszkał Marek [...] [s. 24]
To oraz coś w jego głosie i sposobie zachowania kazało jej dotrzymać obietnicy, choć nieraz zdarzało jej się wystawiać adoratorów do wiatru. [s. 24]
Z napięciem czekał na jej reakcję, w duchu drżąc z obawy, że teraz, kiedy opowiedział jej całą historię [...] [s. 24]
Następnego dnia, zaraz po zajęciach, pożyczył od zaprzyjaźnionej sąsiadki klucz do piwnicy [...] [s.25] W czasie rozmowy z Martą piwnica i jej zwiedzanie nie zostało wspomniane, więc skąd nagle ten klucz, ciom?
Daniel chciał opowiedzieć jej o dziurze, którą odkrył pod wykładziną, i o dziwnej iskrze, której widok skłonił go do zejścia pod podłogę; chciał opowiedzieć jej całą historię [...] [s. 27]
Zimny wiatr rozwiewał jej jasne włosy. Jednakże gdy zaczął biec w jej stronę [...] [s. 28]

Szczepan Twardoch
Rondo na maszynę do pisania, papier i ołówek
Kiedy zaczęłam czytać, skojarzyło mi się z Homo faber i tym podobnymi lekturami Nie jest to akurat najszczęśliwsze moje wspomnienie, dlatego na wejściu nie było zbyt dobrze Podoba mi się za to podwójna narracja Ale bohater mnie wkurzał Na dodatek nie mam nic przeciwko ludkom praktykującym yuri i yaoi, więc kolejny minusik dla głównego bohatera
Ogólnie męczyłam się z tym tekstem, chociaż były momenty, które mnie rozśmieszyły
Z innych rzeczy:
Poranek bliższy był już prawdzie. Gdy wstałem, nie było jej już przy mnie w łóżku. [s. 39]

Daniel Greps
Dotyk anioła
Tytuł zdecydowanie podejrzany Ale w sumie ciężko mi powiedzieć, żebym czuła zbyt wielkie współczucie dla bohatera, bo palenie nie jest czymś, co uznaję za dobre i wskazane I z tego powodu tekst mnie nie pociągnął

Mateusz Bandurski
Pudełko z cegieł
Opowiadanie bardzo dobrze napisane Trochę nie pasuje wiek bohatera do tego jak postrzega świat dokoła, jakich słów używa w narracji Ale pewnie ciężko by się czytało tekst stylizowany na taki język, jakim posługuje się małe dziecko Ogólnie – daje radę Zwłaszcza, że to debiut, co jest pod względem technicznym bardzo zaskakujące
Z innych rzeczy:
Zauważona już niezgodność lat. Na początku bohater ma sześć lat, a po powrocie do domu mówi o swojej dziewięcioletniej obecności
[...] że po prosu znikają z naszego świata [...] [s. 53]
Chcę z wami pojechać rozumiesz? [s. 54] Przecinek przed ‘rozumiesz’
Skrzyżowałem z palce [...] [s. 54]


Tomasz Lowgowd
Ironia losu
A to opowiadanie przypomina mi tekst Nowa era autorstwa Fodnika O tutaj. Może dlatego, że się kojarzył, nie wywarł na mnie już zbyt dobrego wrażenia

[NURS]

Dzięki Nivaku, jak zwykle cenny głos.
co do pytania, autorki pokolenia 2000 to te, które zaczęły publikowac na przełomie tysiącleci, w tym Ania. Debiuty,jak zauważasz nastepują falami, w okresach, kiedy otwiera się kolejne furtki do kariery. Kiedyś takimi etapami było powstanie masowych wydawnictw z lat osiemdziesiątych, potem konkursy NF i Feniks, a teraz fala 2000 to dzieło SFa.

[Nivak]

NURS

[NURS]

Ania Kańtoch, Milena Wójtowicz, Magda Kozak, z tych ksiązkowych

[Ariah]

Dzięki, Nivak, za konstruktywny komentarz -- na Ciebie zawsze można liczyć!

To może odpowiem na kilka Twoich pytań... We wszystkich odpowiedziach na listy reklamacyjne z jakimi się spotkałam (zgoda, było tego może z cztery sztuki) występowała formułka "Jak Pan/ Pani napisała"... Posądzam, że powodem tego jest podkreslenie przez firmę, że ów list klienta przeczytano i wzięto pod uwagę każde jego słowo, a nie użyto szablonu z komputera... Sztuczne to momentami, ale w przyrodzie występuje... A pomaga w ekspozycji

Co do 'mamusi' -- czemu była niezadowolona, skoro sama słucha Mozarta (bo dzieciak grywa za słuchu, więc pewnie mamusia słucha takiej muzyki właśnie i musi mieć w domu pianino albo moze i fortepian...)? Cóż. Można jedynie przypuszczać, że miała fantazję o synu matematyku. A jak zapłaciła, to wymaga (żeby już spłaszczyć do cna )

Pokolenie 2000 -- też, prawdę mówiąc poczułam się dziwnie... Chodzi także o Anię Hałas i Elę Graf, prawda?...

[NURS]

Agnieszkę Hałas jeśli już ale nie, Agnieszka występowała kilka lat wcześniej. Ela jak najbardziej się łapie.

[Ariah]

Agnieszkę, Agnieszkę -- stoi u mnie na półce, a ja od zawsze myślę o Niej jak o imienniczce...

(Swoje głosy oddam za dni parę, jak doczytam dokładnie 'Pudełko' i 'Pokój'... )

[Sasori]

Nivak:

[Nivak]

Anna Kańtoch - na Wikipedii jest napisane, że debiutowała w SF w kwietniu 2004. Poza tym podają trzy jej książki i linki do opowiadań na Avatarae, Fahrenheicie i Esensji.

Milena Wójtowicz - na Gildii jest napisane, że debiutowała w Esensji, potem w Fahrenheicie pisała i w SF w marcu 2002.

Magda Kozak - na Fahrenheicie jest napisane, że właśnie tam debiutowała w grudniu 2004. W SF pokazała się w maju 2005.

Ela Graf - debiut w SF 22, który chyba nie ukazał się jednak w roku 2000

Agnieszka Hałas - pisała dużo w Fenixie, w SF pojawiła się w 2002 roku.

Anna Koronowicz - debiut w SF 17, nie wiem niestety, który to rok, ale raczej nie 2000

Powinno być w takim razie, że generacja najwcześniej 2002
Tak wiem, nudzi mi się

Ariah

[satx666]

Do Nivak:

Chciałem się wypowiedzieć, jak wszystko przeczytam (i od razu zagłosować), ale jako że krytyka opka "Mieszkanie..." była najdłuższa spróbuje się obronić. Jeśli chodzi o rzeczy z pierwszej części krytyki, typu przestawianie czasów i zgnilizna, to biorę je na siebie. Natomiast lapsusy językowe, które wypunktowałaś, są w większości dziełem mojego korektora, który nie dał mi szans na korektę korekty. Ech, wiem, że pewnie głupio brzmi takie tłumaczenie i zwalanie na kogoś, ale tekst przed dotarciem do SFFiH został niestety troszkę zgwałcony. Dla porównania sugeruję zajrzeć do nowego MF i zobaczyć jak napisane jest opowiadanie, pod którym podpisuję się już obiema rękami (a nawet nogą).
A poza tym dziękuję za wnikliwość i rozbudowany komentarz.
Widzę też, że mimo błędów tekst może się podobać i bardzo mnie to "widzenie" cieszy

[Nivak]

satx666

[satx666]

już myślę z przerażeniem i jakąś taką nieśmiałością...

Dobra, właśnie skończyłem czytać i jakoś nie mam wątpliwości na kogo zagłosować, bo 2 teksty imo są zdecydowanie lepsze niż reszta:

Komuda - sprawne, szybkie, przyjemne, skojarzyło mi się z dzieciństwem (pierwszy głos)
Koronowicz - pomysł jest, ale mam wrażenie, że można go było lepiej "obudować"
Szydzisz - już wiedziałem, że to kot jest narratorem i może dlatego nie zrobiło na mnie takiego wrażenia, raczej efekciarskie a nie efektowne
Gacek - no w całkiem niezłym towarzystwie się znalazł...
Twardoch - intensywny, gęsty, pachnący seksem i latami 20stymi, dobrze napisany choć w paru momentach poziom egzaltacji rzeczywiście przekracza dopuszczalne normy, zwłaszcza te zwroty do czytelnika, ale i tak jak dla mnie tekst numeru, czytałem z dużą przyjemnością (drugi głos)
Greps - ok, ale po twardochu nie robi wrażenia, nie przekonała mnie ta postać palacza
Bandurski - duże problemy z "dziecięcą narracją", ani mnie ten tekst nie przestraszył, ani nie poruszył na żaden inny sposób
Lewgowd - short który, wpada jednym okiem a drugim wypada, że się tak niezgrabnie wyrażę...

[Dabliu]

Rafał:

[NURS]

Nivaku, marudzisz. Nazwa pokolenie 2000 okresla jakąs granicę, wyraźne miejsce do identyfikacji, w tym przypadku okolice 2000 roku i nie ma znaczenia, czy ktoś zadebiutował rok w tę czy tamtą stronę.

[Jacek L. Komuda]

[Dabliu]

Hej, panowie szlachta, do pałaszy!
Z tego, co pamiętam, na niektórych wizerunkach towarzyszy husarskich można było się dopatrzeć pałasza przytroczonego do kulbaki, zamiast koncerza. Więc pałasz byłby tutaj dodatkowym uzbrojeniem, obok szabli husarskiej. Być może czarną szablicę określano czasem mianem pałasza husarskiego. Pomijając jednak potocznie wymienialne określenia, szabla jest bronią o zakrzywionej głowni i przywędrowała do Europy z Awarami. Natomiast pałasz (przyjmując najczęściej przypisywane znaczenie i odnosząc się do XVII wieku) jest nowożytnym "dzieckiem" miecza i szabli. Tzn. ma przystosowaną do cięcia, prostą i zwykle jednosieczną głownię oraz zakrzywioną rękojeść. Rafał zarzucał rozróżnienie szabli i pałasza w tekście "Jeruzalem". O ile pamiętam, to takie rozróżnienie pada w uwadze dotyczącej jakiejś blizny. Po szramie rzeczywiście ciężko byłoby chyba rozróżnić rodzaj broni, jednak sama rana jest w przypadku tych broni inna. W końcu szabla kroi, a pałasz (najczęściej) rąbie. I o to mnie się rozchodzi.

[Rafał]

Wyjątkowo odniosę się do jednego tekstu, reszta chwilkę poczeka.

Jacek Komuda – Jeruzalem
Jestem zaczarowany okresem Polski szlacheckiej, kresowej i możnej. Kiedy wolność na zagrodzie równano z władzą wojewodowską, a honoru należało bronić z szablą w garści. Stąd z dużym zainteresowaniem czytam wszystko co podleci, a tyka się tej tematyki. Myślę, że Imć Jacek Komuda jest dobrym alchemikiem przywołującym tamte obrazy, stąd przejechanie się po jego tekście będzie dla mnie nie lada wyzwaniem. Ale co tam, naczynajem:

Jak burza wpadli w opłotki Krysinowa; czeladź i sabaci rozdzielili się (...) można by pomyśleć, że na wieś napadli Tatarzy albo okrutni sabaci z Węgier. Eeee to jak w końcu jest, sabaci napadli, ale nie ci okrutni sabaci, tylko ci łagodni z Estonii??? Nie rozumiem tak jakby.

Panowie towarzystwo i ich czeladź (...) Może jestem ciut przewrażliwiony, ale w dawnym wojsku polskim towarzyszem nazywano żołnierza szlachcica w chorągwi husarskiej albo pancernej. Towarzysz w wojsku polskim znaczył tyle, co rycerz-oficer. Płatna kawaleria w XVIII wieku składała się z towarzyszów, z pocztowych, czyli szeregowych i z luzaków. Szlachta, jako stan rycerski, szła na „towarzyszów pancernych” do chorągwi, ale każdy w miarę swej zamożności przyprowadzał z sobą ludzi pocztowych, jako żołnierzy. Towarzysz miał wyższą rangę niż którykolwiek oficer cudzoziemskiego autoramentu, będącego wojskiem najemnym stąd oficerowie dowodzący cudzymi pułkami, wśród których zdarzało się służyli towarzysze, starali się zostać towarzyszami w chorągwiach polskich. Doprawdy nie sądzę, aby wśród grupy Starosty znajdowali się jacyś towarzysze.

(...)drewnianą budowlą zwieńczoną krytym gontem dachem, wspartym na rozłożystych podsieniach, i ozdobioną strzelistym gankiem. Chi chi cha cha, jakim gankiem? Strzelistym? Toż wieża kościelna może być strzelista, wybijająca się w niebo, jakaś kopuła, dominanta architektoniczna, ale nadawać gankowi w szlacheckim dworze miano strzelistości? Raczej przysadzistym gankiem wspartym na strzelistych (jeżeli już) kolumnach.

Gedeon pyta o szabli: Ale dlaczego tatko jej nie nosi?! – rozłożyło mnie jak grypa łabędzia. Gedeon jest zszokowany faktem dlaczego ojciec, przez całe jego Gedeonowe życie Brat Polski, co to nigdy z szablą nie był widziany, nie nosi szabli. Ktoś tu przedobrzył, che, che, albo Gedeon wybudził się za śpiączki i dopiero od dwóch dni świat poznaje.

Jam Jacek Dydyński. A orzeczenie psi zjedli? Chociaż jedno małe sum. A sam Dydyński to chyba postać autentyczna, u Józefa Hena w Przypadkach starościca Wolskiego też był Dydyński, tej samej profesji zresztą, bardzo interesującej zresztą, wielkie brawa za tę postać.

Rachela była przerażona i zarazem zdumiona śmiałością szlachcica, który rozporządzał nią (...) jak zwykłą chłopką (...) tylko, że Rachela całe życie Arianka, nie mogła widzieć różnicy między sobą, a chłopką. To co ją tak zdumiało?

(...) postąpiła ku otwartym drzwiom stodoły – a od kiedyż to stodoły mają drzwi?

paszkwilami jezuickim du.pę sobie w wychodku podcierałem – du.pę czy rzyć? Dalej w tekście jest rzyć („A toś mnie w rzyć żołędziem trafiła”), więc skąd ta du.pa?

Nietamowana krew trysnęła w górę. Z uda!!! Toż to musiała być tętnica udowa, z nikąd inąd krew nie tryska, tylko, że gdyby tak było, Dydyński wykrwawił by się tuż po ciosie, najdalej pół godziny by mu to zajęło, choćby nie wiem jak mocno się ściskał.

cięcie po szabli, a może pałaszu. Mianem pałasz określano w XVII-XVIII wieku oręż używany przez wojskowych, a szablą ten sam oręż noszony przez cywilów. Tak przynajmniej pisze wielki znawca przedmiotu, praktyk zresztą zawołany – Imć Wojciech Zabłocki w swym dziele „Cięcia prawdziwą szablą” Spójrzmy zresztą co mówi regulamin wojskowy kawalerii z XVIII w.: „... trzeba im pokazać także iak mają strzelać z pistoletów, iak dobyć pałaszów, te na koniu trzymać, te schować, y to im zaraz na początku wbijać w głowę, że naywiększy jest Kawaleryi Awantaż umieć dobrze pałaszem robić y rąbać (...)”

(...) prawy jego wąs był krótszy, lewy dłuższy. Cha! To by dopiero było, gdyby lewy też był krótszy.

(...) powiesić braci chrystian na progach chałup. Wysokie tam mieli progi, nie ma co. Dotychczas można było najwyżej usiec kogoś na progu, lepiej zresztą „w progu”, ale żeby wieszać na progach chałup???

Stolnikowic odskoczył w diabelskim przeciwtempie – cóż, różne są szkoły szermowania, ale żadna nie doradza odskakiwać w przeciwtempie, w przeciwtempie raczej można przyskoczyć, doskoczyć. Przeciwtempo polega na trafieniu przeciwnika w trakcie jego natarcia. Np. widzimy, że przeciwnik sygnalizuje rozpoczęcie cięcia zamachowego z ramienia. Zanim skończy można trafić go szybkim cięciem z nadgarstka na głowę np. wlew. Albo pchnąć. To jest właśnie przeciwtempo. Najczęściej zresztą były stosowane cięcia w tempo w rękę, tylko, że nigdy, przenigdy nikomu nie udało się wykonać go po odskoku ze zwiększonego dystansu!!!

Zaczynał taniec z Panią Małodobrą. – to tam jakaś kacica była? Chyba, ze tak nazywano śmierć, nie spotkałem się dotąd z tym określeniem, ale całkiem możliwe.

Bardzo dobry tekst. Naprawdę. Nie ma co prawda w nim za wiele fantastyki, ale czyta się z wielką przyjemnością. Nawet jak się człowiek uśmiechnie tu czy tam.

[Nivak]

NURS

[Henryk Tur]

Sądzę że Rafał chciałby to widzieć w stylu :
Jam jest Andrzej Kmicić

[Ariah]

Ale czy 'jam jest' to już nie tautologia...?

[Nivak]

Nie siedzę w tym aż tak bardzo, ale "Ja jestem jest Jacek Dydyński" brzmi nie teges W Sienkiewicza nie wnikam Niech się polonista jakowyś wypowie, bo ja odpowiadam za inny język nowożytny