[elam]

bylam na tyle duza dziewczynka, ze pamietam. i juz wowczas rozumialam duzo z tego, co sie dzialo.

dzisiaj tamten okres kojarzy mi sie z wieczna zima; mroz, zaspy, brak autobusow, brak pradu, zagluszane radia "glos Ameryki" i "wolna Europa", kolejki po cukier i make, "Boze, cos Polske" spiewane w kosciele...

a jak bylo naprawde? - czy kiedykolwiek jeszcze obiektywna ocena bedzie mozliwa?

kazdy juz dzis twierdzi co innego i przedstawia swoje dowody. dla jednych jest bialo, dla drugich czarne, jeszcze inni przedstawiaja stan wojenny w roznych odcieniach szarosci...
historie pisza zawsze zwyciezcy. Ci, ktorzy sa akurat u wladzy.

Historia jest najbardziej zaklamana z nauk...

[Rafał]

A ja nie byłam dużą dziewczynką w tym czasie. Ale pamiętam, że było dość ciepło, bo jak się telewizor zepsuł i nic nie puszczali biegałem po podwórku. Poleciałem do kolegi i skoczyliśmy na pl.Wolności patrzeć na żołnierzy z kałachami. Pamiętam czołgi na ulicy, zbieranie łusek tekturowych po petardach z gazami łazwiącymi, ulotki porozrzucane na chodnikach i uśmiech szczęscia na twarzy faceta niosącego wianek z rolek papieru toaletowego na szyji. Talony na tenisówki rozdawane na lekcjach WF, kartki na kartki, proszek do prania, zamiana z sąsiedem kartek na fajki za kartki na czekoladę. Kolejki pod stacją beznynową aby kupić te 15 l na miesiąc.

[hrabek]

Kurcze, 15l do duzego fiata, to mozna bylo jakies 100km w miesiacu zrobic... Sprzedac po roku jak nowy

[Godzilla]

Nie było ani Teleranka, ani 60 minut na godzinę. Telefon głuchy. Akurat jechałam z mamą do cioci w Celestynowie (chyba właśnie tego dnia), pamiętam żołnierzy i SKOT-y na ulicach (czyli transportery opancerzone). Totalne braki w sklepach, gigantyczne kolejki po watę w aptece (oprócz innych gigantycznych kolejek po inne dobra deficytowe), i pytanie mojego braciszka: tatusiu, a czy to prawda, że kiedyś cukier nie był na kartki?

Tata twierdził, że słyszy czołgi od strony Broniewskiego i Huty Warszawa. Pewnie miał rację.

[hjeniu]

W zapadłej wsi to właściwie życie specjalnie się nie zmieniło. Mi najbardziej zapadło w pamięć z trochę późniejszego okresu wizyta wujka który był podoficerem w 7 Dywizji, pili wtedy z ojcem na smutno chyba ze dwa dni, wszyscy chodzili jakoś tak na palcach, a ja nie bardzo rozumiałem dlaczego, bo wujek był bardzo wesołym facetem i normalnie jego wizyty to była kupa radochy dla małolata.

[Adashi]

Nic nie pamiętam bo miałem wtedy roczek , ale pamiętam potem kolejki i pustki w sklepach, kartki i ogólną szarzyznę, pomarańcza były tylko na gwiazdkę, a czekolada nie miała smaku czekolady, ach ta kryzysowa, albo domowa z blachy. I pamiętam '89/'90 jak w SuperSAMie zrobiło się tak psychodelicznie kolorowo od zabawek, że zakręciło mi się w głowie.

[Kruk Siwy]

Byłem dorosły. Pamiętam transportery opancerzone na ulicach zawianych śniegiem. Pamiętam bezradność i upokorzenie. Pamiętam strach i ogromną ulgę, gdy wreszcie zdecydowałem się na wstąpienie do podziemniej organizacji.
Ale żeby było jasne - niczego nie dokonałem i absolutnie nie kreuję się na kombatanta.
A i jeszcze nauki AK- owców jak najlepiej organizować ruch oporu i jak walczyć butelkami z benzyną...
I ta fatalistyczna świadomość, że teraz my... teraz nasze pokolenie musi się skrwawić. Bo nikt nie wiedział że Stan Wojenny to jednak nie Wojna. Ja myślałem że dojdzie do rzezi...

[RD]

Szedł mi trzynasty rok życia. Ojca zabrali nie pierwszej nocy, ale dopiero po dwóch dniach - i nie na internowanie, tylko w związku z zarzutem organizowania strajku (według prawa stanu wojennego od 5 lat do kary śmierci włącznie). Zdążył mi tylko szepnąć, gdzie jest bibuła. Matce nie pozwolili się pożegnać.
Pamiętam instrukcje w zapieczętowanej kopoercie, co robić na wypadek sowieckiej interwencji.
Pamiętam rozmowę glin na korytarzu przed drzwiami (oko w wizjerze, bo a nuż do nas). Ale nie. Roznosili członkom partii pistolety dla obrony przed ekstremą. Zanieśli wysoko partyjnemu sąsiadowi, szli do następnego i sprawdzali adres.
13-go mama była na zjeździe w Warszawie. Widziała z okna hotelu jak zomowcy szturmują siedzibę Zarządu Regionu "S". Byli tak nawaleni, że pałowali sprzęt poligraficzmy (dar do Japończyków). Na szczęście wracała grupowo, autobusem, więc dotarła do domu w miarę szybko. Po drodze widziała nieoznakowane czołgi i wozy pancerne, żołnierzy w czapach jako żywo kojarzących się z Rumunią.
Pamiętam tę atmosferę grozy, potem komunikaty Wolnej Europy o wydarzeniach w "Wujku"... Łzy matki, strach, co będzie z ojcem...

Z tego miejsca chciałem podziękować serdecznie towarzyszowi Jaruzelskiemu. Bez niego moje dzieciństwo byłoby uboższe o cudowne przeżycia - lęk o ojca i matkę (nie ma nic potworniejszego, dokąd się nie wyhoduje własnej progenitury), rozpacz na pogrzebie brata matki zamordowanego przez esbeków, widok bojowych wozów na ulicach, spotkania z kolegą tak skatowanym podczas przesłuchań, że skończył na wózku, wspaniałą woń gazów łzawiących, plecy spuchnięte po pałowaniu, wątrobę obolałą po rozmowie z milicjantem, rwące igłami doznanie płynące ze szczęki i wiele innych, równie atrakcyjnych rzeczy. dzięki działaniom Wojtusia posiadłem także moc przydatnych umiejętności. Na przykład nauczyłem się sporządzać farbę drukarską praktycznie ze wszystkiego. Chociażby z pasty BHP.

[zielony951]

O dziwo z tego okresu pozostalo mi w pamięci jedno wydarzenie -złamałem obojczyk i musieliśmu przedzierać się do Sokołowa Podlaskiego czymkolwiek co mogło pokonać dwumetrowe zaspy. Czternaście kilometrów które normalnie zajmują do 30 minut zajęło nam wtedy 6 godzin.., i drugie sześć z powrotem. No i trauma dla pięcilatka - jakiś gadający kolo zamiast Teleranka. W zasadzie na wsi gdzie wtedy mieszkałem nie było jakotakich oznak, że jest inaczej. Nawet notoryczne kontrole drogowe ORMOwców mnie jakoś ominęły. Znam jednak osobiście ludzi którzy twierdzą co widzieli czołgi z czerwoną gwiazdą po drugiej stronie Buga.

[Rafał]

Były czołgi na ulicach. Po mojej ulicy przejechała kolumna czołgów orając asfalt, co obserwowałem z wypiekami na twarzy. Miałem jakieś 9 lat.

[NURS]

Ech, a ja 11 XII w piątek zostałem przyjęty do zakładu pracy. A w niedzielę dostałem opieprz za zepsucie telewizora, bo oglądałem kino nocne, albo cos podobnego, a rano obrazu nie było.
W niedziele nic się nie wydarzyło w mojej okolicy (zresztą później tez niewiele), tam praktycznie nawet patrole nas w nocy nie zatrzymywały. W zakładzie pracy za to było gorąco, niektórzy chcieli walczyć, inni studzili nastroje, wojsko co rano krążyło wokół zakładów kolumnami pancernymi, ale z tego było więcej śmiechu, niż strachu, bo sporo sprzętu się wtedy psuło, raz musieliśmy przełazić przez czołg, który zdechł naprzeciw bramy zakladu.
Ale generalnie nie było wesoło, choć nie potrafię sobie wyobrazić porównywania Stanu wojennego np. do tego, co robiła junta Pinocheta, zwłaszcza słuchając takiego Wołka.

[Sasori]

Miałem wtedy tylko pół roczku, niczego więc nie zarejestrowałem na twardym dysku. Z opowieści najbardziej utkwiła mi ta mojej świętej pamięci babci, która przynosiła zziębniętym żołnierzom gorące kakao... Bardzo to było krzepiące, jak mówiła najpierw o szczerym zdziwieniu wojaków, a potem o ich wdzięczności i życzliwości.

Nie wiem, jak to tam wtedy wyglądało, ale w Żarach chyba nie było większych tragedii...

[RD]

[NURS]

Sasori, przecież w tym wojsku byli normalni ludzie z poboru, w mojej dzielnicy z kolei znany birbant bimbrował ekipę, tak, ze idąc o 5 rano na tramwaj widzialem, jak pakowano patrole do wozów

[Sasori]

Oczywiście, że normalni ludzie. Właśnie to jest ważne, żeby ich wszystkich nie wrzucać do worka z naszywką "zło".

I od razu zaznaczę, że do nikogo tutaj nie piję, tak tylko filozoficznie zauważam. Ta historyjka pomogła mi za młodu dojść do widzenia w życiu odcieni szarości, nie tylko czerni i bieli.

[Adashi]

To jest właśnie najsmutniejsze w całej tej historii, zwykli poborowi postawieni przeciw zwykłym obywatelom, nie dobrze gdy Polak staje przeciw Polakowi. U nas, wciąż żywa jest legenda o Poznaniu'56. Trwają spory czy to był tylko bunt robotniczy czy już powstanie, burzy się stereotypy i świętości po obu stronach barykady. A przecież to byli zwykli żołnierze i szczuny, co wzięły sprawę w swoje ręce. ['] za poległych.

[Godzilla]

RD, współczuję. Miałam czternaście lat. Ojciec bał się ryzykować i nie angażował się zbyt czynnie w działalność. Nas aresztowania ominęły, ale wśród znajomych dwie osoby siedziały. Sympatie i antypatie mieliśmy bardzo konkretne. Tata później nauczył się oprawiać książki, co wykorzystywał tyleż do okładania pokserowanych książek fachowych, co do oprawiania różnych pozycji z drugiego obiegu. Okładki dzieł Lenina albo "Radiotechniki dla amatorów" - ileż treści się pod nimi kryło

[krisu]

Kurczątko, zaczynam się bać, dzisiaj nie było teleranka...

Kurczątko, zaczynam się bać, dzisiaj nie było teleranka...

[Martva]

Hmmm, 13 grudnia 1981 nie było mnie w planach. I myślę że gdyby nie stan wojenny, dalej by mnie nie było, ale widać rodzicom się nudziło, w TV żadnych ciekawych programów... No to jestem

[dzejes]

A ja dedykuję wszystkim obchodzącym mojego siga